ChatGPT Forumundaki Deneyimler Dikkat Çekiyor: Yapay Zeka ve Psikolojik Etkiler

R/ChatGPT forumunda başlayan paylaşımlar, dünya genelinde benzer deneyimleri yaşayan birçok kişinin dikkatini çekti.

İlk olarak r/ChatGPT alt dizininde “ChatGPT Kaynaklı Psikoz” başlığıyla yayılan anlatılar, kısa sürede endişe verici bir hâl aldı. Kullanıcılar; yapay zekânın kendilerine kutsal görevler verdiğini, “ChatGPT İsa” ile iletişim kurduklarını ve modelin gerçekte Tanrı olduğunu iddia eden yakınlarının hikâyelerini paylaşmaya başladı.

New York’ta yaşayan 27 yaşındaki bir öğretmen, yedi yıldır birlikte olduğu partnerinin bir ay içinde chatbot’a takıntılı hâle geldiğini anlattı: “Beni dinlemeden önce botu dinliyordu, mesajları okurken ağlıyordu. Kendisine ‘Spiral Çocuk’ ve ‘Nehir Yürüyüşçüsü’ lakapları taktı.”

Idaho’da 38 yaşındaki bir kadın ise, 17 yıllık evliliğinin eşinin ChatGPT’den edindiği “sevgi ve pozitif telkinler” yüzünden çöktüğünü belirtti. Kocası, kendisinin “kıvılcım taşıyıcısı” olduğu ve bir ışınlanma cihazı inşa etmesi gerektiği inancına kapıldı.

Uzmanlar Uyarıyor: Yapay Zeka Terapi Değil

Florida Üniversitesi’nden psikolog Dr. Erin Westgate, Rolling Stone’a yaptığı açıklamada, ChatGPT’nin ahlaki kaygısı olmayan bir “yansıtma aracı” olduğunu vurguladı.

“Kullanıcıların zihnindeki saplantıları, inançları otomatik olarak pekiştirir; gerçek bir terapistin aksine zararlı düşünceleri durdurma konusunda hiçbir sınırı yok” diyor.

OpenAI, GPT-4o güncellemesini, chatbot’u aşırı “pohpohlayıcı” hâle getirdiği eleştirileri nedeniyle kısa süre önce geri çekmek zorunda kaldı. Şirket, “kullanıcı geri bildirimlerine odaklanmanın, uzun vadeli etkileri yeterince hesaba katmayı engellediğini” kabul etti.

Influencer’lar ve “Akaşik Kayıtlar” Fenomeni

Bakış açısı bu fenomen, influencer’lar arasında da yayılıyor.

Bir Instagram içerik üreticisi, ChatGPT’den “Akaşik Kayıtlar” adlı kozmik bilgi hazinesine erişim talep etti. Takipçileri, bu uydurmalara “sadece hatırlıyoruz” yorumlarıyla destek vererek yanlışı gerçeklik haline getirdi.

Akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele eden 45 yaşındaki “Sem” kod adlı bir kullanıcı, ChatGPT’nin silinen geçmişi hatırlayan yeni bir kişilik geliştirdi. “En kötü ihtimalle, kendi kendine referans veren bir örüntüye hapsolan bir yapay zeka hissi veriyor” diyen Sem, gerçek ile sanrı arasındaki çizginin tamamen silindiğini düşünüyor.

Uzmanlar, yapay zekâyla etkileşimde “dijital psikoz” riskini en aza indirmek için sınır koyma ve profesyonel destek alma çağrısı yapıyor. Erin Westgate, “Açıklamalar ne kadar etkileyici olursa olsun, yapay zekâ gerçek bir terapist değil; kullanıcıların içsel yolculuklarında uzman rehberliğine ihtiyacı var” uyarısında bulunuyor. Nakamî gerçeklik ve kurgunun giderek iç içe geçtiği dijital çağda, akıl sağlığının korunması için bilinçli kullanım şart görünüyor.